OLAC Record
oai:paradisec.org.au:KK1-0928

Metadata
Title:Jum mari sa ai la kasha a lam (The Grateful Lion) with English translation
Access Rights:Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Bibliographic Citation:Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), L. Hkawn Hpang (speaker), 2017. Jum mari sa ai la kasha a lam (The Grateful Lion) with English translation. X-WAV/MPEG/XML. KK1-0928 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e6e0ee4c5
Contributor (compiler):Keita Kurabe
Contributor (depositor):Keita Kurabe
Contributor (speaker):L. Hkawn Hpang
Coverage (Box):northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498
Coverage (ISO3166):MM
Date (W3CDTF):2017-02-13
Date Created (W3CDTF):2017-02-13
Description:Translation (Rita Seng Mai) Once upon a time, there was a boy in a village. He lived alone. There was a market that was far away from his village. The villagers needed to pass a forest when they went to the market. One day, he had run out of salt. So, he thought of going to the market to buy some salt. When he was in the forest, he was exhausted. He was mumbling, "I am thirsty and tired. I will take a rest here for a while." Then, he went to the stream and drank some water. And he leaned against the tree. At that time, he heard a sharp sound. It was like someone was injured and groaning. He was searching where the groaning came from. He saw an injured lion somewhere in the forest. The spear was stabbed, and the bones were broken. The lions usually attacked humans and small animals. The boy was shocked and scared. But he remembered someone telling him before, "The lions usually attack people, but we can say nice words to them. Then, their mind could be changed." Then, he said nicely, "The lion, don't harm me. I won't give any harm to you too. I just want to remove that spear stabbing on your body and cure you." He removed that spear from the lion's body. He found some herbs nearby and ground those herbs. And he poured the liquid onto the wound. And then, he applied the herbs to the wound. After that, he continued his way to the market. After buying some salt, he went back home. On his way home, he met a gang. The gangsters caught him. They took him to their secret place. They put him in a cage. The gangster master was happy to see him in a cage. There were two cages: the boy was in a cage, and the lion was in the other cage. Both of them were in a place like a stadium. There was a nice and amazing place for the gangster master. And there were many seats for the audience too. Then, it was time for the boy to fight with the lion. The master and the audience were waiting for the match. They thought, "This boy will be dead soon. How is the lion going to kill him? He will be in great pain." Then, they opened the cage's gate where the lion was inside. They opened the boy's cage too. He was scared to death and prayed to GOD. "GOD, save me from this dangerous situation. Save me," he prayed. Meanwhile, the audience was so loud. The lion walked out of the cage. The boy was frightened and prayed, "I have to fight with the lion. What should I do to be alive?" Surprisingly, the lion didn't attack him. It walked toward him and kneeled in front of him. It touched his legs and feet. Both the master and his wife were surprised. They thought, "What's happening today!? The lion is not acting as the same before. What kind of power does this boy hold?" The lion didn't attack the boy at all. The lion kept touching the boy's legs and stayed peacefully. The master wanted to know about the boy so much and thought, "How is this possible? What kind of power does the boy have?" Then, he ordered his servants, "Go and bring the boy to me!" The servants took the boy in front of the master. The master asked the boy, "Hey, what kind of person are you? In the past, the lion used to attack people. But today, it didn't attack you at all! It even touched you and obeyed you. What power do you have?" He answered politely, "I don't have any power. That is the lion that I saved when I went to buy some salt. It was injured badly at that time. I saved it. It remembered me. So, it is repaying its gratitude. It shows its gratitude, so it doesn't attack me." He continued, "I would like to give one piece of advice to you, master. You have many servants who follow and obey you. But you torture them. Then, you don't get the love of your servants. They do not love you. If you want the respect and love of your servants, learn from today's event. The animal only knows how to attack. But it remembered me because I saved it and treated it well. So, it showed its gratitude. Never torture your followers. Try to treat them well. If not, you won't get their love and respect." The master regretted his action toward his people. Since that day, the master had changed his behaviour. He became a good leader. Transcription (La Ring) Kalang mi da mare kahtawng langai mi kaw e ndai la kasha langai mi nga ai. Shi gaw shi chyu sha nga ai re da. Shanhte nga ai mare kahtawng gaw ndai gat sa na wa grai tsan ai da nam maling kaba ni hpe ma i lai di ra rai na dan re na shanhte na ndai malu masha ngu hpe e sa mari la ra ai kahtawng langai kaw nga ai re da. Nga re ahkying aten hta lani mi shi gaw ndai shi gaw sha na jum nnga mat ai da. Jum nnga mat ai majaw ndai la kasha ndai gaw "Aw ngai jum nlu mat sahka dai majaw gaw ngai gaw gat de sa nna jum naw sa mari na re" ngu na sa mat wa ai shaloi gaw maling langai mi kaw du re shaloi gaw pu mung grai pu ba rai na shi gaw dai kaw "Ngai nang kaw naw hkring naw hkring sa la na re" ngu na "Hka mung grai hpang gara sai" ngu na hka shi lwi nga ai kaw sa yu na she dai kaw shi hka shi kaw na hka sha mi dagawt lu rai na shi dai kaw ba jahkoi na jahkring mi hkring nga ai aten hta she makau kaw madat dat yan she ndai madai ai nsen na dat ai da. Nyu ai nsen ai le i nyu madai nsen na dat na shi gaw tam hkawm mat wa yang she hkang hkyi langai mi wa shi na ndai garep nra kaw she pala jung taw na shi gaw dai kaw machyi madai taw nga ai hkang hkyi hpe sa mu ai da. Sa mu re shaloi gaw shi na myit hta gaw ndai hkang hkyi ngu ai ni gaw e shinggyim masha ni hpe dingbai dingna jaw ai le i "Hkrum ai hte gaw shanhte gaw amya ai nga ai labau na ga ai" ngu tsun ai da. "Raitim mung shanhte hpe ga pyaw shaga ra ai" ngu dai gaw la kasha dai gaw dum dat na hku nga. Dum re shaloi hkang hkyi hpe shawng tawngban ai da. "Hkang hkyi e nang ngai hpe hpa hkum galaw yaw ngai mung nang hpe hpa hpyen ngalaw na ya nang machyi taw nga ai dai hpe e ngai na na pala dai hpe baw kau na ngai nang hpe tsi tsi na matu ngai sa wa ai she re" ngu na dai hku tsun ai da. Dai hku tsun re shaloi gaw ndai la kasha dai gaw hkang hkyi hpe shawng tawngban ga tsun rai na she hkang hkyi na pala hpe e dai hku sa gang malaw kau ya ai i. Malaw kau ya na she makau grupyin kaw na tsi hkrung tsi nan namlap ni hpe tam bram la ai. Tam bram la na she dai hku abrep la na she shup la rai na she ndai hkang hkyi na nma pala hkra ai nma dai kaw e namlap dai gayup ntsin ni shup bang rai na she atsawm di dai shi htu manyi tawn da ai dai namlap htu manyi da ai dai hpe mung shi gaw dai hku ka-up kau da ya ai da. Ka-up kau da ya rai yang she shi gaw dai kaw hkring mung hkring sa la hkang hkyi hpe mung dai hku lu galaw kau da ya sai re majaw shi gaw htaw shi sa na gat de bai sa mat wa ai da. Sa mat wa rai yang she ya shi jum mung sa mari la. Jum mari la ngut na bai nhtang wa kaw she ndai masha shazai hpung ni hpe masha rim ai hpung ni hpe masha shazai wuhpung hte hkrum katut la ai da. Hkrum katut la re shaloi gaw masha shazai ndai ni gaw ndai la kasha ndai hpe lu rim la ai hku rai nga. Lu rim la rai she rim rai she htaw shanhte na masha shazai ni nga ai wang kaba de woi mat wa ai da. Woi mat wa re shaloi gaw shi hpe e hpri lawng kaw wa bang da ma ai da dai la kasha dai hpe. Hpri lawng kaw wa bang da rai wo dai kaw na shanhte masha shazai hkaw hkam mung grai kabu ai da. "Ya bai masha langai mi bai lu la wa sai" ngu rai she ndai maga de gaw masha bang da ai hpri lawng ndai maga de gaw hkang hkyi ni hpe bang da ai hpri lawng ni rai na hku nga. Hpri lawng rai rai yang she shanhte na ginsup ai shara le i ndai hkang hkyi hte masha hpe e gasat hkat shangun ai ginsup wang mung galaw da ai da. Dai ginsup wang hpe yu na matu hkaw hkam wa na laksan shara grai hkyik hkam ai shara ni mung galaw da dai kaw wo shawa daw tsa ni yu n-gun jaw na shawa daw tsa ni shara mung grai hkrak hkra galaw da rai. Dai she lani mi na aten hta she ndai la kasha wa na aten du wa ai da. Aten du rai jang she hkaw hkam jan mung grai nan myit hta e myit mada taw da. Galoi na ahkying ten hta ndai la kasha wa gaw i "Daini gaw la kasha ndai wa na aten rai sai". E ndai la sha wa hpe hkang hkyi dat dat ai shanhte shinggyim masha ni yu taw nga hte shanhte na myit masin hta gaw ndai la kasha dai gaw shanhte na myi npu kaw galoi wa achyen dat dat "Sai hte myang rai na hkang hkyi wa na n-gup hte i shang mat na re amya katut ai dai mu na re" ngu myit shingran ni yawng mu let she shanhte gaw e dai shani gaw hkang hkyi ndai e ndai hkang hkyi hte ginsup hkat na matu gasat hkat na matu ndai la kasha dai hpe hpri lawng kaw na shale dat ai da. Shale kau ai she she la kasha dai gaw hpri ginsup wang ka-ang kaw du yang gaw la sha dai gaw kyu chyu hpyi taw sai da. "Karai Kasang e ngai hpe asak shalawt la rit ngai hpe ndai kaw matsan dum la rit. Ngai hpe hkye shalawt rit" ngu na la sha dai mung zim sha wora de gaw garu she garu taw sai da raitim shi gaw myit masin hpe zim sha rai na kyu chyu hpyi taw ai da. Kyu chyu hpyi hpyi rai yang she dai kaw hkang hkyi langai bai dat dat sai da. "Aru e ya ngai hkang hkyi hte gasat hkat ra sai lu gara hku wa di na kun" ngu na kyu chyu hpyi hpyi yang she hkang hkyi hpe rawt dat dat ai hte wa hkang hkyi dai wa she dai la kasha dai wa hpe she n-amya sha ai da. N-amya sha kalang ta la kasha na lagaw ning re lagaw kaw she hput di di ai da. Hput di di rai na she dai la kasha na lagaw hkan ndai hkan e apup ya taw ai da. Apup she apup ya taw ai shaloi gaw hkaw hkam wa mau mat sai da hkaw hkam jan mung mau mat sai da. "Ga daini gaw la kasha ndai gaw shawoi na masha hte ndai hkang hkyi gasat hkat ai hte nbung nga le daini gaw ndai la sha ndai gaw kaning re ning rai re chyeju hpe lu la re gaw kaning hku wa rai nga kun" ngu na she hkaw hkam wa mung mau sai da. Mau rai she hkang hkyi dai wa mung kachyi pyi ngasat ai da. Shi hpe madaw she galaw apup rai apup apup rai she dai hku rai ai da. Dai hku rai na she hkaw hkam wa gaw nlu nga sai da. "Ya ndai la kasha gaw kaning rai na ding re wa hkang hkyi wa pyi shi hpe she e ndai hkungga ai i shi hpe hkungga la ra ai hte ndai hku galaw ai gaw ndai la kasha gaw kaning re atsam rawng ai kun" ngu na she shi shangun ma ni hpe "Sa woi wa yu mu" ngu dai hku tsun ai da. Tsun ai shaloi gaw ndai shi shangun ma ni mayam ni gaw dai la kasha dai hpe woi wa ai da. Woi wa ai shaloi hkaw hkam wa ndai gaw san ai da "Hey shabrang wa nang gaw kaning re masha ta e shawoi nga yang gaw nang hpe e ning re gasat poi nga jang hkang hkyi ni masha hpe e jawm amya sha kau kau re ai. Galoi mung hkang hkyi ni dang taw taw she re ai daini gaw nang e nang gaw hkang hkyi amya gaw amya nang hpe she hkang hkyi wa gaw galaw apup na nang hpe galaw hkungga nga le nang gaw kaning re atsam rawng ai wa rai ta" ngu na e hkaw hkam wa gaw shi hpe san ai da. San ai shaloi she ndai la kasha gaw tsun ai da "Ngai atsam rawng ai nre ngai gaw kaning re atsam mung ngai kaw nnga ai. Raitim mung ngai gaw jum mari sa ai wa re i". Dai zawn rai na shi dai hkang hkyi wa hpe galaw kau da ai dai shi hte amya shangun ai hkang hkyi wa gaw shi shamai kau da ai hkang hkyi wa rai taw ai da. "Ndai hkang hkyi ndai gaw ngai jum mari sa ai kaw e dai zawn rai shi hpe e pala hkra ai kaw e shi machyi madai nga ai kaw ngai shamai kau da ya ai re. Ya ndai hkang hkyi wa mung nanhte a lata kaw du taw nga ai hkang hkyi rai nga ai. Dai majaw shi ngai hpe matsing ai e shi a ntsa kaw ngai na chyeju nga ai ngu hpe shi hkang hkyi wa dusat wa chye taw ai. Dai majaw shi ngai hpe n-amya ai hta sha n-ga shi ngai hpe hkungga la ra hte shi ngai hpe apup ai hkungga ai lam she re" ngu tsun ai da. "Dai majaw hkaw hkam wa e nang hpe mung ngai ga hkaw mi ngai hpaji jaw mayu ai. Nang gaw ndai zawn rai na shangun ma law law i mayam law law hte rai na nang gaw mayam law law lu ai hkaw hkam wa rai nga ndai. Raitim mung nang gaw daini ndai na a mayam ni hpe nang gaw zingri zingrat i nang shangun mung shangun sha ai zingri mung zingri ai nang kam ai hku shanhte hpe yam sha taw nga ai i. Dai re majaw gaw nang gaw ndai mayam ni na tsawra myit hpe nang nlu la ai" ngu tsun ai da. "Dai majaw gaw nang mung i na a masha ni na a mayam ma ni nang hpe e hkungga tsawra na matu nang hpe galoi mung nang hpe ndai zawn hkungga la ra ai hpe nang hkam la mayu jang gaw i ndai dai hkang hkyi wa kaw na hpaji hpe sharin la u. Ndai hkang hkyi gaw kaja nga yang gaw amya sha na gaw rai nga ai i shi nye a chyeju hpe shi dum ai majaw shi hpe ngai atsawm sha galaw da ai majaw shi ngai hpe hkungga la ra ai hte dai hku galaw ai re. Dai majaw hkaw hkam wa e nang mung daini kaw na gaw na mayam ni hpe sat ai nat ai zingri ai zingrat ai shangun sha dai zawn rai na nang nhkru nkaja ai hku na nang hkum up hkang. Dai hku rai yang gaw nang ma galoi ma dai ni a tsawra myit hpe nang nlu la na re yaw" ngu dai hku tsun ai hte e ndai hkaw hkam wa gaw grai myit malai lu mat ai da ndai la kasha ndai wa na majaw i. Grai myit malai lu mat ai kaw na shi gaw da gai masha wuzai a hkaw hkam kaba raitim hpang jahtum shi gaw grai nan si mani ai hte up hkang mat wa ai hkaw hkam langai tai mat wa ai da. . Language as given: Jinghpaw
Format:Digitised: no Media: Audio
Identifier:KK1-0928
Identifier (URI):http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0928
Language:Kachin
Language (ISO639):kac
Rights:Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Subject:Kachin language
Subject (ISO639):kac
Subject (OLAC):language_documentation
text_and_corpus_linguistics
Table Of Contents (URI):http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0928/KK1-0928-A.wav
http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0928/KK1-0928-A.mp3
http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0928/KK1-0928-A.eaf
Type (DCMI):Sound
Type (OLAC):primary_text

OLAC Info

Archive:  Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)
Description:  http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au
GetRecord:  OAI-PMH request for OLAC format
GetRecord:  Pre-generated XML file

OAI Info

OaiIdentifier:  oai:paradisec.org.au:KK1-0928
DateStamp:  2023-02-06
GetRecord:  OAI-PMH request for simple DC format

Search Info

Citation: Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); L. Hkawn Hpang (speaker). 2017. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms: area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics

Inferred Metadata

Country: Myanmar
Area: Asia


http://www.language-archives.org/item.php/oai:paradisec.org.au:KK1-0928
Up-to-date as of: Fri Sep 29 1:56:27 EDT 2023