OLAC Record
oai:paradisec.org.au:KK1-0752

Metadata
Title:Machyi mayam a lam (Woman chased by gnome) with English translation
Access Rights:Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Bibliographic Citation:Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), lashi bawk hkawn (speaker), 2017. Machyi mayam a lam (Woman chased by gnome) with English translation. X-WAV/MPEG/XML. KK1-0752 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/5989e3fbb0ba7
Contributor (compiler):Keita Kurabe
Contributor (depositor):Keita Kurabe
Contributor (speaker):lashi bawk hkawn
Coverage (Box):northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498
Coverage (ISO3166):MM
Date (W3CDTF):2017-02-11
Date Created (W3CDTF):2017-02-11
Description:Translation (Rita Seng Mai) This is about sandflies. Once upon a time, there were two girls in a village. One day, they went out to find food for pigs. They were playing on their way, so they weren't aware of getting dark. Because of the dark, they were split. They called for each other, but they couldn't hear. One girl, who finished collecting pigs' food first, returned home. Another one was left in the woods. That girl kept calling for her friend, but she heard no reply. She kept calling and calling. Then, Sanam Num (a nat with long hair and a terrible face) replied to her, "Wey." She thought her friend was replying to her, so she said, "Where are you? I will come to you." She went there. Sanam Num told her, "It's getting late. Let's just sleep here tonight." The girl said, "Okay. Let's sleep here." Sanam Num pretended as her friend and slept there. At night, Sanam Num wanted to eat her. She told her, "Let's cook our dinner." Then, they prepared to cook it. Sanam Num said, "Wait here. I will go and search for some meal." When Sanam Num came back, she took some caterpillars. She cooked it and fed the girl too. But the girl didn't dare eat it. She learned that that woman was not her friend. She pretended to eat it and threw it away. After eating the meal, they both slept there. Sanam Num slept while opening her mouth. The girl couldn't sleep and thought to herself, "I met Sanam Num. I am in trouble. I should run away from her. How can I kill her?" Then, she saw a bell. She put the bell into the fire and made it hot. She picked it up with tongs and put it into Sanam Num's mouth when it was hotter. And she ran away quickly. It was a long way to her house. In the past, trees and human beings could communicate with each other. She told every tree she passed by, "When Sanam Num asks you about me, don't tell her anything." She begged them not to tell. In the end, she arrived home. She was assured and forgot to tell the paddy mortar in front of her house not to tell anything about her. She saw her family members sleeping in the living room. She lay down in the middle of them. She put the blanket on her and slept there. She was still scared. On the other hand, Sanam Num woke up because of the bell in her mouth. When she woke up, she saw the girl was gone. So, she chased after her. She asked every tree on the way, "Didn't you see a girl passing this way?" They replied the same, "No, we didn't see anyone." Sanam Num kept asking one tree after one. Then, she arrived at the girl's house and asked the mortar, "Didn't you see a girl?" It said, "Yes, I saw her. She just went into the house." Sanam Num knew that the girl was hiding in that house. Then, she went into the house. She saw many people sleeping in the living room. So, she thought, "How can I find her?" She got an idea and then touched everyone's feet. She was saying, "Warm or cold? Warm or cold?" She knew that his or her feet would be warm if he or she slept there for a long time and if he or she just went under the blanket, that person's feet would be cold. Then, she touched everyone's feet. When she touched someone's feet, she felt that they were cold. So, she thought, "She will be the one." She dragged her out of the blanket and pulled her to the field where they first slept. She killed her by pounding in the mortar. Sanam Num said, "I will not eat your flesh," and scattered it on the field. Then, they turned into sandflies. When sandflies bit the cows or buffalos, it was hurt and itchy. A sandfly had become from human flesh. Sanam Num felt happy after killing the girl. A sandfly always buzzes in our ears. Actually, she was searching for her friend and calling, "Ning, ning, ning." (Ning is used as a friendly address between the girls.) Since then, sandflies have existed, and they usually bite us whenever we go to the field or farm. Transcription (La Ring) Ya ngai tsun na gaw machyi mayan a lam re. Moi shawng de da mare langai mi kaw na num lahkawng gaw da shanhte mare hte grai tsan ai shara de wa shat sa di ai da. Dai wa shat sa di ai shaloi shani tup shan gaw dai kaw chyai let hkawm chyai let rai na wa shat di hkawm ai majaw shana de gaw jan du wa ai hku rai nga. Jan du mat wa re shaloi gaw shi manang jan langai mi hte wo maga mi marai langai mi maga ga de rai na sa mat wa ai shaloi gaw shan lahkawng gaw shada da marawn hkat tim manang jan e shaga yang mung nna rai na dai manang jang langai mi wa shawng gaw shi gaw wa shat di ngut rai na dai kaw shi shawng nta de wa mat ai da. Manang jan hpe mung shaga yang mung nna rai na nta wa mat ai da. Nta wa mat re shaloi gaw shi manang jan langai mi jan gaw ngam kau da ai da. Ngam kau da re shaloi nsin sin wa raitim shi gaw shi mung shi manang jan hpe bai shaga yu yang nhtan nhtan mat rai na she nsin sin mat ai da. Dai shaloi nsin sin wa rai yang shaga she shaga rai yang she sanam num langai mi mahtang she "Wo" ngu na htan ai da. Shi manang hpe shaga yang she "Wo wo" ngu na htan yang she "E gara kaw ma ya wa saga" ngu tsun jang she "Ga daina gaw jan grai du sai lo ning e ndai hkauna wa kaw she an lahkawng yup mat saga. Hpawt de she wa saga daina ndai kaw naw yup mat saga nsin grai sin sai lam lapran kaw nsin sin mat sai" ngu na she dai sanam num gaw dai jan hpe dai hku tsun na she shana gaw dai num ma "Mai ai mai ai ding yang gaw an lahkawng yup mat ga i" ngu na dai yi wa kaw shan lahkawng gaw yup ai da. Dai sanam num mung shi manang jan tai masu di na dai kaw yup re shaloi gaw da shana gaw dai sanam num gaw dai num hpe sha mayu na hku rai nga. Sha mayu na she shi hpe dai kaw woi yup shana "Shat shadu sha ga i" ngu na dai kaw gaw hkauna kaw gaw di hka wan ni ma nga ai le dai masha ni n-yup ai wa mat ai lapran rai sam ai. Dai wa she "Shat shat mai shadu sha ga" tsun na she shat shat mai ni shadu sha rai yang gaw dai sanam num wa gaw "Ngai shat mai sa tam na yaw aning" ngu sai da. "Mai ai" ngu shat mai sa tam ai shaloi gaw shi gaw wo latung sumbra ni tam wa ai da. Dai hpe she shadu na dai kaw shan lahkawng gaw sha ai da. Sha ai shaloi gaw masha kaja jan gaw wo dai ni hpe nsha ai. E dan re hpe shi gaw masha nre gaw chye mat sai da raitim shi gaw gara hku nchye hprawng na she dai hpe sha masu sha masu di na shingdu de kabai kau kau rai ai da. Shingdu de kabai kau kau re rai shana gaw shan lahkawng bai yup sai da. Yup ai shaloi gaw yup ai shaloi she e dai sanam num gaw n-gup mahka nna yup ai da. N-gup mahka na yup re ai shaloi she dai masha num dai gaw "Hum ngai nbyin sai ngai daina gaw sanam num hte she yup hkrup sai" ngu na she "Nbyin sai ndai hpe gaw kaning di sat kau na i, ndai shi hpe sat kau na ngai gaw nta de lawan wa ra sai" ngu myit na she dai hkauna kaw nga ni hpe shanoi ai nga dingsi dai langai mi nga taw ai da. Dai kaw shan hkawng wan wut da ai dai kaw she dai shana dai sanam num grai yup pyaw taw ai shaloi she dai nga dingsi hpe wan mang kaw ju jahkyeng la rai na she dai wan mang kaw ju taw ai shaloi gaw dingsi dai gaw hkyeng wa sai. Hkyeng wa ai shaloi gaw ahkring ahkyeng re shaloi sanam num gaw n-gup m ahka nna yup taw re shaloi shi gaw dai wa n-ga dingsi hpri dai hpe she sanam num na n-gup kaw she atsawm di shi lakap hte matep la nna sanam num a n-gup kaw sun di anyin bang kau da ya nna shi gaw hprawng mat wa ai da. Hprawng mat wa ai ten gaw shi lam hku na htaw nta de shanhte mare de kagat mat wa ai lam lapran tsawm ra tsan ai rai nga dai tsan ai re da. Gat mat wa ai shaloi lam makau hkan na hpun ni hpe dai prat gaw moi na prat gaw hpun ni mung ga naw shinggyim masha hte ga hkrum ai prat re da. Dai shaloi lam makau hkan e "Aning ngai lai wa ai ngu hkum tsun ya yaw sanam num lai wa yang" ngu na she wo lam ding dung dai hku tsun mat wa ai da. Tsun mat wa ai "Ngai lai mat wa ai ngu sanam num hpe hkum tsaun ya yaw" ngu na yawng hpe shi kagat mat wa ai hkan e yawng hpe hkan tsun da hkan tsun da na tsam mari nta du wa ai da. Nta du wa ai re shaloi gaw nau hkrit kajawng na shi gaw "Nta du wa sai" ngu kabu mat na she shi gaw dai nta ndaw kaw taw ai htum htum dai hpe she shi gaw ntsun kau da ai da. Ntsun kau da na she shi gaw nhku de gat lung mat wa na she dai kaw masha ni grai yup taw ai dai kaw she masha ni na lapran kaw she lawan wan shang yup mat ai da. Shang yup mat re shaloi gaw e hkrit gaw hkrit rai na shi gaw dai kaw lawan wan masha ni kaw nba hting grum nna yup lawm mat da. Dai shaloi sanam num mung shi bai hprang wa yang gaw num dai nnga taw e shi hpe n-gup kaw dai anyin bang kau da yang jang she kajawng rawt wa nna she shi mung bai hkan shachyut ai da. Hkan shachyut re shaloi gaw htaw lam ding dung bai hkan shachyut ai shaloi gaw "Ndai kaw Jinghpaw masha num langai kagat lai wa ai nmu ai i" ngu ai she dai hkan na hpun ni e tsing ni gaw "Nmu ai lo nmu ai lo" ngu da. Htaw shara shagu "Num langai kagat lai wa ai nmu i" ngu yang kadai mung "Nmu ga ai lo nmu ga ai lo" ngu na hkrai tsun da. Dai rai shi gaw sa hkrai sa sa hkrai sa rai na mare makau du wa ai. Nta kaw shi mung du sai da. Du ai shaloi gaw "Ndai kaw num langai gat wa ai nmu i" ngu san ai shaloi she dai htum gaw "E mu ai lo ya sha mi yat sha gat shang wa sai lo num langai mi dai de gat bang mat wa sai" ngu na shi gaw dai tsun kau dat ai da. Tsun kau dat ai shaloi sanam num gaw "Um num ndai ndai kaw gat bang makoi mat sai rai nga" ngu na dai nta kaw shi mung shang wa na she shi gaw masha ni law law yup taw ai dai lapran kaw she "Num dai hpe gaw gara hku tam la na i" ngu na she shi gaw lagaw hkan masawp ai da. Yawng ni na lagaw hpe hkan masawp na she e "Katsi lum katsi lum katsi lum" ngu na she shi gaw dai hku tsun na hkan masawp ai da. Mi na yup taw ai ni gaw grai lum taw ai le i. Mi na yup taw ai ni gaw grai lum taw dai shi ya sha kagat shang wa ai num gaw lagaw ni grai nlum rau shi ai hku nga naw lagyi taw ai hku rai nga dai katsi taw ai hku rai nga. Dan rai jang shi gaw masha ni a lagaw hpe hkan masawp mat ai da. Hkan masawp na "Katsi lum katsi lum katsi lum" ngu dai hku hkan masawp mat re shaloi gaw e num dai hpe masawp hkrup dat ai da. Lagaw alagyi nga masawp hkrup dat ai shaloi gaw shi gaw "Um ndai wa rai nga ya sha gat shang wa ai" ngu na she shi dai wa hpe garawt woi shaw la she htaw mi na hkauna pa de shi dun mat wa ai da. Dun mat wa rai na she dai hkauna de bai du shaloi gaw dai hkauna hkan mung htum ni nga ai le moi gaw e dai htum kaw she dai masha num hpe she wa htu abraw sat kau ai da. Wa ahtu braw sat kau na "Ndai na shan ndai ni gaw ngai mung nsha sai" ngu na she shi gaw dai ashan ni hpe agat kau dat ai da. Dai hkauna kaw agat kau dat ai shaloi gaw dai shan dai ni gaw machyi mayan tai mat wa ai da. Machyi mayan tai mat wa na masha hpe e dai hku gawa ai le daini du hkra dai machyi mayan gaw hkauna pa hkan e rai yang machyi mayan gaw grai nga ai dai dumsu nga ni hkan e rai jang majoi jup noi ai dai gawa yang grai machyi ai le i gaya ai akaung ding rai na ahpun wa rai na dai machyi mayan dai gaw e shinggyim masha kaw na shinggyim masha shan kaw na byin mat wa ai da. Dai byin mat wa ai shaloi gaw dai num nat num dai mung i shi dai num dai hpe lu abraw sat kau jang shi mung myit pyaw mat na dai machyi mayan dai ni gaw masha ya du hkra masha ni a na kaw hkauna hkan sa jang masha ni na kaw "Ning ning ning ning e ning e ning e ning" ngu na dai num shi manang jan hpe shaga ai re da. Dai na hkan e hkan kahpoi ya ai "Ning ning ning" nga ngoi na dai hku hkan kahpoi ya re dai gaw shi manang jan hpe tam ai re da. Daini du hkra dai yi hkauna hkan e sa jang machyi mayan ni grai gawa ai grai kahpoi ai gaw dai kaw na byin wa ai re da. . Language as given: Jinghpaw
Format:Digitised: no Media: Audio
Identifier:KK1-0752
Identifier (URI):http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0752
Language:Kachin
Language (ISO639):kac
Rights:Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Subject:Kachin language
Subject (ISO639):kac
Subject (OLAC):language_documentation
text_and_corpus_linguistics
Table Of Contents (URI):http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0752/KK1-0752-A.wav
http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0752/KK1-0752-A.mp3
http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0752/KK1-0752-A.eaf
Type (DCMI):Sound
Type (OLAC):primary_text

OLAC Info

Archive:  Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)
Description:  http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au
GetRecord:  OAI-PMH request for OLAC format
GetRecord:  Pre-generated XML file

OAI Info

OaiIdentifier:  oai:paradisec.org.au:KK1-0752
DateStamp:  2022-06-06
GetRecord:  OAI-PMH request for simple DC format

Search Info

Citation: Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); lashi bawk hkawn (speaker). 2017. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms: area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics

Inferred Metadata

Country: Myanmar
Area: Asia


http://www.language-archives.org/item.php/oai:paradisec.org.au:KK1-0752
Up-to-date as of: Fri Sep 29 1:56:04 EDT 2023