OLAC Record oai:paradisec.org.au:KK1-0365

Metadata
Title:		Wunpawng sha ni yu hkrat wa ai lam (The Kachin genesis)
Access Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Bibliographic Citation:		Keita Kurabe (collector), Keita Kurabe (depositor), Dau Zawn (speaker), 2017. Wunpawng sha ni yu hkrat wa ai lam (The Kachin genesis). X-WAV/MPEG/XML. KK1-0365 at catalog.paradisec.org.au. https://dx.doi.org/10.4225/72/598894616d86c
Contributor (compiler):		Keita Kurabe
Contributor (depositor):		Keita Kurabe
Contributor (speaker):		Dau Zawn
Coverage (Box):		northlimit=27.331; southlimit=23.137; westlimit=95.335; eastlimit=98.498
Coverage (ISO3166):		MM
Date (W3CDTF):		2017-02-02
Date Created (W3CDTF):		2017-02-02
Description:		Transcription (Lu Hkawng) Chyeju kaba sai ya,ya anhte yawng mu ai hte maren ndai jinghpaw wunpawng sha ni a ningpawt ninghpang i gara hku yu wa hpabaw hkrum sha lai wa ai ngu lam hpe e ya matsing da ai daram kachyi mi tsun tsun mayu ai hku re. Ya shawng nnan e grai law ai kaw na Ninggawn Chyanun hte Hpunggam Woishun e ndai yan kaw na e ndai wunpawng amyu sha ni yu hkrat wa ai ngu lam hpe mu lu ai hku re. Tu matu ru maru ni hte jinat ni hpe shangai shaprat ai lam hpan ningsang chye ningchyang e matsun ai hte maren shagrit pawt ninghpang but jan sumbu ninggawn kanu gaw da mungkan ga hpe jahpring na matu n soi nsa rawng nna shangai chyinghkai ya lu ai yi hte la hpe e Ninggawn Chyanun hte Hpunggam Woishun hpe shangai shaprat wu ai ngu lam hpe mu mada lu ai. Ya dai kaw na Chyanun yan Woishun gaw shi hkrai shi shangai shachyaw ru pawt de tu shalaw chye ai kanu machyan ni hpe shangai shaprat masai shan shangai shapraw ai gaw lawu na hte maren rai nga ai. E ndai zawn rai shangai shapraw ai grai law ai kaw na e ndai kaw e matsing da ai Namtsing lamun numrawng ningsung ngu ai ndai ga hkum lahkawng rai nga ai. Chyanun yan Woishub gaw shanu nem hte shawa nang hpe shangai ngut ai hpang kanem zawn re ai ma hpe bai shangai ai dai ma hpe hpan ningsang praw di mada yu nna e dai ma gaw Namtsing Lamun Numrawng Ningsum re ngu mying shingteng jaw ya wu ai. Ndai gaw jinat rai nna Namtsing lamun nat ni a ningpawt rai nga ai. Bai na Ninggawn Wa Magam,Ninggawn Wa Magam Chyanun yan Woishun bai shangai salum hpunwa ram shingkang wulang htum bye,htum bye daram dingkang ai ma hpe shangai dat ma ai. Dai ma hpe chye ningchyang gaw bai mada yu nna dai ma gaw ma pawn sumdu lang singyang noireng hpai nna gin ding a ga hpe sharat sumsing lamu hpe shalat na la wa re shi a mying gaw Ninggawn Wa Magam re ngu mying shingteng jaw wu ai. Ninggawn Wa Magam gaw mapawn sumdu lang sinyang noireng hpai nna mungkan ga hpe dup shara shatsawm jahtap ra ai Shawa Hpung Gum-mawn kalang bai Woishun hte Ninggawn Wa Magam hpe chyanun yan woishun ninggawn wa magam hpe shangai ngut ai hpang ma marun masum hpe shangai ma ai. Dai ma ni gaw Shawa Hpung Gum-mawn,Mana Wa Ning-awn,Hkinlum Nang mahkawn ni rai ma ai ndai hte masum ndai ni gaw htawm hpang de jinghpaw wunpawng sha ni ginru ginsa yu hkrat wa ai shaloi nga shaga hte rau lam woi ningshawng tai ya ai ni rai ma ai. Ndai ni hpe shangai ngut ai hpang chyanun yan Woishun gaw kashu kasha nshangai mat masai. U gut gu gumgai dingla na,de hpang e shinggyim masha mungkan masha ni wunpawng myu sha ni law hkrat wa ai ten hta e Ja-ni yan Ja-nga hpe ma anhte mu mada lu ai. Ja-ni yan Ja-nga kahpu kanau madin waw mat ai lam, sha lawa dingla nnga mat ai hpang mahtum hta dingla gaw Jani yan Janga hpe nta sin shangun nna shi gaw yi sa sa re ai. Shannau gaw hpa mung n galaw nta sin nna chyu nga ma ai Lani mi hta mahtum hta dingla gaw shannau hpe e "Nan nau nta sin nna chyu nga ai nau na sai lagawn na re nga sa hkwi masu" ngu na shannau hpe Yun-lang ngu ai sun hka dai hpe sa dim shangun wu ai. Jani yan Janga mung sun dim ngut ai hpang nam nahtang lat di la nna ru htut bang ma ai. Nam na htang gaw grai masa ai rai nna kade nna yang shannau ai hkum ting masa chyu masa gaya chyu gaya wa ai shan gaw hkum ting shada da mahkyit jahkroi ai ngu yang ndawng hpa dawng nmu hpa ni hpe mu hkat nna dai yang e kahpu kanau madin ni waw mat wa sai. Dai hpang Jani gaw na-um na-sin rai mat nna shangai nhtoi gu ai hte maren ma langai shaprat nu ai. Ndai kaw gaw Hka-nung ni a lam kaw wa ndai yan hpe kanu ni gaw ya na zawn sun madin ai kaw e kashung nna e hpun hta ai shaloi masa hpun hta hkrup ai majaw kahpre nna dai hku di e nmu hpa mu dawng hkat re lam hpe e ka da ai rai nga ai. Dai kaw na e anhte dinghta majoi de bai du mat ai. Dinghta majoi a lam ya shinggyim matawp nshang makawp ni mahtum hta ga kaw nna dinghta ga de yu wa na matu shinglum lakang htan ai shara gaw tsaw dik rai nna, makau grup yin bum bungding ni hta jan hpraw jaw na ni ka-up da nga ai. Dai majaw shani ten hta dai shara ting jan shingkang hte htoi kabrim nga ai. Dai shara a makau grup yin shagawng bum pa tsawm ai shara hta shinggyim matawp nshang makawp ni shawng nga pra wa masai. Dai shara de Daru Chyanun hte Ma-gang Shabri yan a aru arat ni mung hkan yu hkrat wa nna rau nga pra wa masai. Dai shara gaw dinghta ga e shawng de ai rudi rai nna dinghta majoi ngu shamying ai rai nga ai. Ginru ginsa yu hkrat wa ai lam kaw na e ya ndai kaw e shanhte gaw majoi shingra dinghta majoi kaw lai nna majoi shingra kaw na bai du ai dai kaw na she majoi shingra kaw na ginru ginsa yu hkrat wa ai shaloi moi mahtum mahta ga kaw na rau sha yu dat ya ai ni lawm ai. Daini gaw shawa hpung gum-mawn ndai wa gaw share ningtawn ai wa re mana num-awn up hkang ai ban hta hpa-awn tai ai. Hkinlum nang mahkawn hpaji hta hpa-jang ai da. Bai na nga shaga ginru ginsa lam woi ni hte ru yu hkrat wa ai ni rai ma ai. Ndai zawn majoi shingra kaw na ndai ni hte rau yu hkrat wa ai ten hta majoi tingke ngu ai kaw ma du ma ai dai shara kaw nna e matut hkawm sa wa yang lai nmai hkra sung ai bum ting-ke langai mi kaw du ma ai. Dai hpe majoi ting-ke ngu shamying da ma ai. Shanhte gaw dai shara kaw n na lai nmai ai majaw manga lang gayin hkawm wa yang Malat la ning chyawm langai mi num-ting hpun ntsa e gau hkawm nna awra hkran na hpun la-kung de kap mat wa ai hpe mu ma ai. Shawa hpung gum-mawn gaw Malat la pyi num-ting hpun hta gau hkawm yang anhte mung num-ting hpun hpe mahkrai galaw nna lai ga ngu ai num-ting hpun hpe mahkrai htan nna rap ai shaloi gaw myu lakung hte lakung rap ang ma ai dai zawn myu lakung hte lakung rap ai shaloi num-ting hpun gaw grai manen ai majaw gashawt gashawt rai ma ai. Gashawt ai shaloi kajawng nna tsun ai ga ni hpe la nna htawm hpang de amyu lakung a nat dumsa hkringdat mying tai wa sai lam labau nga ai. Shawng nna marip wa gaw num-ting hpun rap ai shaloi manen gashawt nna kajawng ai majaw wagoi-ili ngu marawn tsun dat wu ai. Dai majaw madu amyu ni wunli a la,wunli la ni ngu mying lu mat wa sai. Dai hpang lahtaw wa bai rap ai shaloi manen gashawt ai majaw wagoi-krang ngu tsun hkrup wu ai dai shani kaw nna lahtaw amyu ni gaw hpung krang ala ngu ai hkringdat mying lu ai. Matut nna magawng wa bai rap yang magawng wa mung wagoi-hpai ngu tsun hkrup wu ai. hpai tsang ala ngu hkringdat mying lu ai.Nhkum wa rap ai shaloi gashawt ai majaw wagoi-hkum ngu tsun ai. Dai majaw sin hkum ala ngu shamying dat ai. Maran wa mung ga-bye kashawt ai majaw wagoi-pang ngu tsun hkrup wu ai. Dai majaw yaw pang ala ngu hkringdat lu ai.Dai kaw na mali hku majoi de bai du ai. mi tsun ia hte maren mali hpun-nawn hpe rap nna matut sa wa yang nga pra na matu htuk manu ai shara hpe mu nna hkring sa nga masai dai shara gaw chyurum jinghpaw wunpawng sha ni ya na anhte a lamu ga kata e rai sai. Dai shara hpe rudi shatai nna nga pra sai majaw mali hka hkahku hpe lakap nna htawm hpang de mali hku majoi ngu shamying ai rai nga ai. Mali hku majoi ngu ai shara gaw teng teng nga ai raitim daini dai shara hpe hkrak madi madun lu ai lam nnga ai,nnga sai bai kade shaning hkan ang ai hpe mung kadai ntsun lu ai. Dai ten chyurum wunpawng sha ni ring chying ai lam garai nnga ai. Nga labau tsun,nga labau tsun nga ai. Mali hku majoi e shaning tsawmra mi na nga pra ai hpang matut nna sinpraw dingda maga de bai htawt hkawm sa wa masai. Dai shaloi chyai-hku majoi hta ya kalang mi bai ginru ginsa la ni hte shawa hpung gum-mawn hpung ni gaw mali hku majoi rudi buga kaw nna sinpraw dingda maga lamu ga tam yu yu hkrat wa ai shaloi bum chyinghkang pa layang ni hkaraw hkawam ni hkashi hka-nu laidi ma ai raitim dai shara ni hte mying ni gaw hpang nga hpang pra ni matsing hkai hkrat wa ai lam hta shai hkat ga shadawn; lungpu ma-htan ngu ai lupu mahtan ngu ai ga hte seng nna nkau mi hkai ai gaw hka rap ai shaloi nlung kabai bang nna rap ai majaw ngu ai re hkai ai.Nkau mi rai jang dai shara gaw n-nun langai hte langai bu mara nga ai re majaw lungbu htan ngu ai re hkai ai. Ginru ginsa masha ni gaw matut nna hkawm sa wa yang grai pyaw na zawn san ai shara langai mi kaw du ma ai. Dai shaloi shawa hpung gum-mawn gaw nda shara gaw grai pyaw ai shara re hkai lu hkai sha pyaw chyai nna nga ga ngu tsun wu ai dairai nna dai shara hpe pyaw chyai ginra ngu nna dai shara kaw na lwi hkrat wa ai hka hpe mung chyai hka ngu shamying nu ai. Htawm hpang de gaw chyai hka a hkahku rai nna chyai hku majoi ngu shamying da sai. Ya chyai-hku majoi e nga ai ten hta gaw chyurum wunpawng sha ni mali hku majoi e nga ai ten hta grau nna hpaw hprang wa sai. Dai shara e hpri pru ai shara hpri maw ni mung makau grup yin hkan nga sai dai majaw nhtu ningwa ningri ni mung,hpe mung hpri hte dup lang chye wa sai. Shawa hpung gum-nawn gaw chyai hku majoi e nga ai ten hta Shan sumngu ngu ai laklai ai dusat kaba langai mi lu sat la wu ai. Dai dusat hta shinggyim masha ni yu la mai ai kasi,kasi langai lawm ai. Ginru ginsa la ni gaw Shan sumgu hpe hpya sha ai hpang Shan sumgu hpe yu nna tinang rawng nna dum nta gap ma ai. Lagaw hpe yu nna shadaw jun marung nra hpe yu nna num gaw gran,garep hpe yu nna lapa pa,hpyi hpe yu nna shakum kum,n-gup hpe yu nna numjun shaw,mun hpe yu nna sin-ngu galup,n-gup mun hpe yu nna bwi mung mung, sinda magap hpe yu nna gawk madin kum,kan magap hpe yu nna chyinghkyen nep,sin-wawp hpe yu nna garap galaw n-gup hte maidang hku hpe yu nna nbang nban chyinghka hpaw re ai nta hpe galaw rawng wa masai. Ndai gaw chyurum wunpawng jinghpaw sha ni a laklai nna galu ai nta gap rawng ai ning pawt rai nga ai. Tuni yaw,Tuni yaw a aru arat jinghpaw ni a lam ya lawu de ka madun na gaw Tuni yaw a matu mara ni rai nga ai. Kalang mi kata lam garan mat wa ai hpe sha ka madun na dai kanang e gara shara kaw ngu ai hpe gaw nka madun lu sai.Mali hku majoi a shawng de rai na re ngu sha sawn la lu ai. Marip amyu ni wunli ala,lahtaw amyu ni hpung krang ala,magawng amyu ni hpai tsing ala,nhkum amyu ni zing hkum ala hte labang amyu ni labang ala ngu ai hte hkring dat mying lu ai gaw mali hku majoi pyi grai ndu ginru ginsa hkrun lam e re ai lam mu lu ai. Amyu lakung garan ai lam labau hkai ai langai hte langai amyu lakung hte lakung loi loi shai hkat lam nga ai nkau mi hkai ai hta jinghpaw amyu lakung yawng ban prat langai hta sha gum rat ai ngu hkai ai nkau mi gaw Wa hkyet wa ngu ai hpe ka-ang da nna jinghpaw amyu ni shawng ban, hpang ban myu lahkawng ban di hkai hkrat wa ai. Nkau mi rai jang Wa hkyet wa ngu ai gaw nga shara hta hkan nna shamying shingteng jaw da ai lam sha rai nna jinghpaw amyu lakung yawng marip lahtaw maran a kaji ni re ai jinghpaw amyu lakung yawng ban prat langai mi hta sha garan shamying ma ai re ngu hkai hkrat wa ai hpe mu lu ai. Raitim Wa hkyet wa kaw nna sha amyu lakung ni garan mat wa ai hku labau hparan ai lam hta amyu lakung yawng ningpawt kaji kawa daju ni hpe ningpawt ningdung hkren di madun lu ai lam nmu mada lu ai. Lawu e ka madun ai jinghpaw amyu lakung garan ai labau hpe laiwa sai shaning 60 ning jan 1952 grup yin hta htingnan kahtawng jawng up sara u sa sumlut gam gaw uma ga sin ai,uma ga sin ai mali hkrang wa lawng na du salang law law hpe sagawn nna ka da sai. Dai labau laika hpe hti yu yang amyu lakung ni myek hkrat wa garan hkrat wa ai lam ni gaw labau sumri ndi ai sha matut manoi rai nna ngang kang ai amyu lakung ni a ningpawt kaji kawa hpe madi madun lu ai. Amyu lakung shagu hpe ningpawt kaw na ndung hkren madi madun lu ai hpe mu lu ai. Ndai labau laika chyawm gaw kata lam a azin ayang rai nga ai.Tingle yaw a kasha ni hpe amyu lakung langai hkrai hku nmasat la ai sha Gam,Naw,La,Tu,Tang,Yaw ni a amyu lakung langai hpra masat da ai hpe mu lu ai. Manau dum hpang ai lam manau ngu ai gaw jinghpaw wunpawng sha ni a hkyik dik ai kaba dik ai kaba dik ai jaw jau poi hte ka manawt poi kaba rai nga ai. Jinghpaw wunpawng sha ni gaw hpa lam hpe raitim mahtum hta nat ni e matsun ai shing nrai sharin ya ai hku hkan galaw ai. Ndai manau poi mung shawng nnan e shinggyim masha ni shawng nau ai nrai lamu madai nat ni shawng nau ai rai nna shanhte nan lam woi let shinggyim masha ni hpe dinghta ga e manau woi dum ai lam gaw labau nga ai. Kumran manau dum ai lam lahta de tsun ai mat wa sai hte maren kahpu kanau ni shara mi kaw sha rau nga nmai sai majaw sut madu a kasha marip wa kumja woi awn ai hte kumran manau dum masai. Dai shara gaw naura yang ai dingda Hkrang hka a sin na hkran ning-ran ga ngu ai shara rai nga ai. Marip wa kumja kumran manau dum ai hpang Nhkum wa mung manau matut woi dum masai. Marip wa kumja gaw manau shadung hpe nta npan e chyinghpung shingchyang di da dingda ban di jung nna dum ai. Dai hpe dum ban ban ai ngu ai. Nhkum wa gaw nbang nban ninggaw hkan nna yan di jung ai jun ai dai hpe du yan yan ai ngu shamying ma ai. Ndai Nhkum wa dum ai manau gaw mali lang ngu na manau rai nna htawm hpang de kahpu kanau ni yawng jawm dum ai manau poi nnga sai. Nga shaga,nga shaga a lam hpe e mahtum hta ni shangun dat ai masha nga langai mi re. Jinghpaw wunpawng sha ni a ginru ginsa labau hta nga shaga lam,nga shaga a lam lawm ai. Ndai nga shaga gaw lahta de ka madun lai wa sai hte maren chyurum wunpawng sha ni ginru ginsa yu hkrat wa ai shaloi lam woi mahtum hta nat ni jaw dat ai nga rai nga ai. Chyurum wunpawng sha ni gaw hkrang hku majoi ten hta machye machyang jat nna shinggyim lai grau da graw lai wa sai. Mayat maya nna kahpu kanau ni law htam wa sai. Ji nat mahtum hta num la ai kaw na shinggyim masha shada num la num ya wa masai. Kahpu kanau ni yawng nau nau rai nna ginru ginsa ai lam dai yang e htum mat sai. Law htam mayat maya wa sai hte maren ru ga nnan tam hkawm mat sai Dai rai nna shanhte rau yu hkrat wa ai nga shaga hpe sat sha na lam ni nga yang madu madai de jawjau nna bai ap ya na daw dan masai. Dai ten e nga shaga gaw ginru ginsa lam hku woi na nra sai majaw marau shata de shadam hkawm mat ai. Kahpu kanau ni marau shata de nga ai nga hpe sa gawt la nna nga shaga hpe e mali hka chyip ningma daru npu yang jara yang ndai shara ndai shara kaw ma ngai du sai. re ndai shara hkan e ngai du hkawm sai. Ningma daru npu yang nga ai hka sharap,hka sharap la ma ai. Dai shara kaw na bai gawt wa yang ninghpum kadit du ai hte nga shaga gaw nhkawm hkraw mat sai. Gum hpum mat sai nga shaga hpe gawt yang nhkawm hkraw mat sai majaw gyit hkang nna gawt mat wa ai dun mat wa ai. Dai shaloi dai nga gaw shinggyim masha zawn shaga pru wa ai. "Kahpu kanau la law ni e ngai hpe ndai shara kaw hkum sat hkum ju myit htaw hkasha uma ga nbu hkang htingrawng hte e she ju myit,shingrai yang nye a baw matu mung nkaju myit ga jaw prat e mung tsun kajai hpa mi nnga galu kaba mayat maya nga sa madang pram myit ga"ngu tsun wu ai. Dai zawn masha ga chye shaga majaw Nga shaga ngu ai re. Nga shaga hpe gyit hkang ai shara hpe hkangda ngu nna hpang de kangda ngu na bai tsun shamying ma ai. Dai nga gaw tsun shaga ngut ai hpang nbu hkang htingrawng du hkra atsawm sha hkawm sa wa sai. Nbu hkang htingrawng du ai hpang kahpu kanau ni gaw dai nga hpe ju sha manu ai. Dai nga shaga hpe dumsa ai wa gaw Kareng tingmai sha dureng hkawp kum nga ngu ai wa rai nga ai. Dureng ni gaw dureng wa lamai hkam hti kaleng ngu ma ai. Nga shaga gaw shi hpe garai nsat yang bai matsun ai gaw htawm hpang de nga ju nna jinat jaw ai shaloi mayu hpe tau rau lagyi ya nna hkungga shayi sha dama ni hpe dubu shan hta ma-awn du-bau shan hte kungdawn mu kahpu kanau ni hpe salum magap dinghku jaw ya rau dung rau nga buga masha ni hpe htinggaw shagu jahkut siman garan katsing wunju hte kahpan mu,shawa daw tsa hpe gaw shanhkak shantawk si mai garan mu' ngu htet da wu ai. Dai numhtet ga hte maren chyurum wunpawng jinghpaw sha ni gaw dai ni du hkra hkan galaw nga ga ai rai nga ai. Ndai hte hpe e jinghpaw wunpawng myu sha ni yu hkrat wa ai lam hpe e tsun dan lu ai hku re chyeju kaba sai. . Language as given: Jinghpaw
Format:		Digitised: no Media: Audio
Identifier:		KK1-0365
Identifier (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0365
Language:		Kachin
Language (ISO639):		kac
Rights:		Open (subject to agreeing to PDSC access conditions)
Subject:		Kachin language
Subject (ISO639):		kac
Subject (OLAC):		language_documentation
		text_and_corpus_linguistics
Table Of Contents (URI):		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0365/KK1-0365-A.wav
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0365/KK1-0365-A.mp3
		http://catalog.paradisec.org.au/repository/KK1/0365/KK1-0365-A.eaf
Type (DCMI):		Sound
Type (OLAC):		primary_text
OLAC Info
Archive:		Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC)
Description:		http://www.language-archives.org/archive/paradisec.org.au
GetRecord:		OAI-PMH request for OLAC format
GetRecord:		Pre-generated XML file
OAI Info
OaiIdentifier:		oai:paradisec.org.au:KK1-0365
DateStamp:		2021-02-12
GetRecord:		OAI-PMH request for simple DC format
Search Info
Citation:		Keita Kurabe (compiler); Keita Kurabe (depositor); Dau Zawn (speaker). 2017. Pacific And Regional Archive for Digital Sources in Endangered Cultures (PARADISEC).
Terms:		area_Asia country_MM dcmi_Sound iso639_kac olac_language_documentation olac_primary_text olac_text_and_corpus_linguistics
Inferred Metadata
Country:		Myanmar
Area:		Asia